Nestkaart in beeld, ervaringen met het gebruik van een drone bij het onderzoek naar nesten Bruine kiekendief op Walcheren

2019 wordt op Walcheren een nest Bruine kiekendieven met 3 bijna vliegvlugge jongen uitgemaaid. De dorser zag het nest te laat, de jonge kieken gooiden ter afweer hun poten naar voren. Niemand kon daar wat aan doen, onze roofvogelwergroep had het nest niet gevonden, de bewoners, die op het veld uitkeken dachten dat het een Buizerd was, de dorser had het nest te laat gezien.

Vanuit de Roofvogelwerkgroep Zeeland zochten we contact met de Stichting Landschapsbeheer Zeeland, het IJsvogelfonds, dit fonds wordt mogelijk gemaakt door de Nationale Postcodeloterij, en de M. A. O. C. Gravin van Bylandt Stichting … en met succes. Stichting Landschapsbeheer Zeeland krijgt steun van de provincie Zeeland voor o.a. de oprichting van het Steunpunt Bruine Kiekendief en het totstandkomen van informatiemateriaal. De 2 genoemde fondsen leveren een bijdrage in de aanschaf van 2 drones. Eén drone wordt gestationeerd in Zeeuws-Vlaanderen en één drone wordt beheerd door de roofvogelwerkgroep Walcheren. Over onze avonturen met deze laatste drone gaat dit verhaal. Terzijde moet nog opgemerkt, dat een aantal leden van de vogelwerkgroepen van Zeeland met een eigen drone geassisteerd hebben op ondermeer Tholen, Zuid-Beveland.

De eerste vermoedelijke nesten worden al gauw gevonden en gemarkeerd op afstand. Begin mei begint het te kriebelen, we willen geen verstoring, maar ook o zo graag kijken wat we met de drone kunnen en gaan vinden.

Uiteindelijk gaan we 16 mei voor het eerst op pad. 4 nesten worden met de drone bekeken.

Als de vrouw van het nest vliegt is ze vaak zo leren we tijdens de rest van het seizoen binnen de kortste keren weer op het nest als ze op eieren zit of donsjongen heeft. Op het nest van 2 eieren zijn later 4 eieren gevonden, dus zelfs als ze nog aan de eileg is, lijkt dat bij dit nest niet te leiden tot veel verstoring.

Wij krijgen handigheid en vertrouwen in het werken met de drone en trekken er nu wekelijks op uit om de nesten die we vinden te controleren. Natuurlijk gaat het posten, bijvoorbeeld bij de 2 nesten, die te dicht bij de A58 liggen – daar mag je met een drone niet komen – en zoeken gewoon door. Vooral op de Platte van Walcheren zien we wel kieken, maar kunnen de nesten niet vinden. Rietkragen worden afgezocht met de drone, dit gaat nog goed in het begin van het seizoen, maar als het riet gegroeid is wordt het steeds moeilijker zoeken. Vooral als er ook nog wind staat en die staat er altijd op de Platte.

Eind mei worden we gewaarschuwd door het droomteam uit Zeeuws-Vlaanderen, en deze woordspeling is voor dit team zeker terecht. Bij een nestbezoek met drone was er een jong buiten het nest gevallen, mogelijk door het opvliegen van de vrouw. De pul is door het team weer teruggezet. 

Wat hebben we gezien en gevonden:

• er zijn 16 broedparen Bruine kiekendief gevonden, waarvan 12 succesvol, 3 mislukt en 1 onvolledige gegevens. Eerste legsel allemaal in het riet.
• 13 broedparen hebben tenminste 50 eieren gelegd.
• Er zijn zeker 2 broedparen aan een tweede legsel begonnen, waarvan er 1 succesvol is geweest.
• 12 broedparen hebben tenminste gezorgd voor 23 uitgevlogen jongen. Met de drone kun je de oudere jongen toch niet met zekerheid tellen, omdat ze rap het riet in kunnen lopen, 1 of 2 zie je er meestal wel, maar zijn ze dit ook allemaal is de vraag. Omdat de jongen op Walcheren niet gewingtagd worden, zijn ze niet individueel te herkennen, het exacte aantal uitgevlogen jongen is daarom moeilijk te bepalen.
• Er is nauwelijks verstoring van het nest gesignaleerd.
• Een groep Boerenzwaluw reageerde nauwelijks op de drone, Scholekster reageren daarentegen wel.
• De drone is ook ingezet tijdens het oogstseizoen, wanneer er een vermoeden was van een nest in een perceel, een extra check, als er door posten niets gezien was.
• Totaal aantal nestbezoeken: 190.
• Het aantal maal dat de drone gebruikt is bij nestbezoeken of bij het opsporen van nesten staat op 50 voor dit jaar.

Nesten in beeld

Zodra het oogsten begon is ook het Steunpunt Bruine Kiekendief actief geworden. De vruchtbare samenwerking tussen de roofvogelwerkgroepen van Zeeland is wederom bevestigd.

Er is op Walcheren naar aanleiding van meldingen via het Steunpunt Bruine Kiekendief nog extra gezocht in de omgeving tussen het Vrijburgbad en Koudekerke en bij de Melseweg. Verder is de flyer verspreid in diverse gebieden op Walcheren.

De watergangen blijken erg belangrijk voor de Bruine kiekendief op Walcheren. Goed onderhoud van deze rietkragen en een goede waterstand is van belang. Ook de lussen van de A58 zijn interessant als broedplaats, zo is gebleken. 

Het Zeeuws Landschap houdt zich momenteel bezig met het in kaart brengen van de voor de Bruine kiekendief interessante nestplaatsen in Zeeland. Een opdracht, die voortgekomen is uit het project Steunpunt Bruine Kiekendief. Overleg met terreinbeheerders over het onderhoud is een logisch gevolg. 

Ook de goede contacten, verzorgd door de Stichting Landschapsbeheer Zeeland, met de ZLTO en Poldernatuur Zeeland werpen zijn vruchten af.

En verder:
Dit artikel heb ik met plezier gemaakt. Een intensief, spannend en succesvol seizoen Bruine kiekendief is hiermee afgesloten. Een mooi jaar met 16 broedparen op Walcheren, waarvan 12 succesvol.

Belangrijke site voor meldingen en informatie, o.a. brochure en flyer:
https://landschapsbeheerzeeland.nl/steunpunt-bruine-kiekendief

Gebruikte drone: DJI Mavic 2 Zoom Drone – extra accu’s zijn voor dit werk noodzakelijk als je meer dan 1 nest op een ochtend wil bekijken.
Waarnemers Walcheren: leden van de Roofvogelwerkgroep en de Vogelwerkgroep Walcheren
Dronepiloten: Andries Hurks en Mario Aspeslagh
Fotomateriaal: Andries Hurks
Tekst: Barbara Voogt