In 2021 werden op Walcheren in totaal 268 soorten waargenomen. Dit aantal past perfect in het rijtje van de afgelopen jaren. In de jaren 2011-2020 werden gemiddeld 267 op ons ‘eiland’ vastgesteld. Er werd slechts één ‘telbare’ soort voor het eerst waargenomen: de Huisgierzwaluw. Zeldzame hoogtepunten waren verder natuurlijk de Kortbekzeekoet, de hybride Bergfluiter x Fluiter en de Rotszwaluw. De officiële Walcherse soortenlijst staat na 2021 op 364 soorten.

Het samenstellen van de top-20 aan meest bijzondere waarnemingen is net als in de vorige edities soms ook gewoon een kwestie van persoonlijke voorkeur, dus er vallen ook verschillende leuke waarnemingen buiten de boot. Heel wat van de getoonde foto’s zijn al eerder opgenomen in de waarnemingenoverzichten, maar dat mag de pret niet drukken. Veel lees- en kijkplezier!

IJsduiker, Sloehaven, 1 januari 2021. Foto: Corstiaan Beeke.

1. Kortbekzeekoet

Het jaar 2021 was nauwelijks van start gegaan of de eerste klapper werd al ontdekt. Met nog minder dan een uur daglicht te gaan meldde Pim Wolf op 3 jan een Kortbekzeekoet op het Veerse Meer, te zien vanaf de binnenzijde van de Veerse Dam. ’s Avonds werd duidelijk dat deze vogel hier op 30 dec 2020 ook al was gezien en gefotografeerd. De Kortbekzeekoet trok vele honderden vogelaars uit binnen- en buitenland en werd voor het laatst gemeld op 6 februari. Dit was de elfde keer dat er een Kortbekzeekoet in Nederland werd vastgesteld, maar pas de derde levende. Opmerkelijk genoeg betekende het niet eens een nieuwe soort op de Walcherse lijst, omdat de vierde voor Nederland op 10 maart 1974 dood werd opgeraapt op het strand van Oostkapelle.

Kortbekzeekoet, Veerse Meer, 8 januari 2021. Foto: Marcel Klootwijk.

Grote Burgemeester, Westkapelle, 9 januari 2021. Foto: Daniël de Jong.

Smelleken, Serooskerke, 17 januari 2021. Foto: Corstiaan Beeke.

2. Winter Wonderland

Van 7 t/m 14 februari lag er op Walcheren een serieus pak sneeuw. Hoewel veel vogels het zwaar hadden, was dit voor veel vogelaars op Walcheren ook een prachtige week. Er doken plots vele tientallen Houtsnippen op (groepen tot 15 ex), iedereen kon zijn eigen Bokjes zoeken, IJsvogels lieten zich van dichtbij bekijken en in tuinen werden andere soorten dan normaal gezien.

Houtsnippen, Buttinge, 14 februari 2021. Foto: Corstiaan Beeke.

Houtsnip, Domburg, 13 februari 2021. Foto: Lenn van de Zande.

Bokje, Oost-Souburg, 9 februari 2021. Foto: Mayro Pattikawa.

IJsvogel, Ritthem, 12 februari 2021. Foto: Corstiaan Beeke.

Velduil, Ritthem, 12 februari 2021. Foto: Piet de Poorter.

Roerdomp, Vliegveldkreek – Midden-Zeeland, 15 februari 2021. Foto: Corine Osté.

Kleine Burgemeester, Vlissingen, 27 februari 2021. Foto: Pim Wolf.

Rode Wouw, Oranjezon, 2 maart 2021. Foto: Lenn van de Zande.

Kleine Bonte Specht, Oranjebosch – Oostkapelle, 6 maart 2021. Foto: Corstiaan Beeke.

Kleine Bonte Specht, Oranjebosch – Oostkapelle, 27 februari 2021. Audio-opname: Lenn van de Zande.

3. Porseleinhoen

Op 6 maart fotografeerde Paul Suijk in het Zandvoortweggebied zomaar een Porseleinhoen. De vogel kon door andere vogelaars niet meer worden teruggevonden. Dit is de eerste keer dat een op Walcheren waargenomen Porseleinhoen werd gefotografeerd. Bovendien is het ‘by far’ de vroegst overtuigend gedocumenteerde Porseleinhoen ooit in Nederland. Op 1 april en op 13 juli werden ’s nachts overtrekkende Porseleinhoenders opgenomen boven Middelburg-zuid.

Witbuikrotganzen, Westkapelle, 7 maart 2021. Foto: Corstiaan Beeke.

Hop, Meliskerke, 9 april 2021. Foto: Marcel Klootwijk.

Zeearend, Westkapelsche Kreek, 10 april 2021. Foto: Thomas Luiten.

Draaihals, Buiten de Veste, 15 april 2021. Foto: Marten Peene.

Ransuil, Oranjezon, 16 april 2021. Foto: Roy Eekman.

Velduil, Aagtekerke, 23 april 2021. Foto: Corstiaan Beeke.

4. Bergfluiter x Fluiter

Jaco Walhout ontdekte op 23 april tijdens een inventarisatieronde in de duinen bij Breezand een zingende hybride Bergfluiter x Fluiter. Deze vogel kon zich in veel belangstelling verheugen en bleef op de plek van de ontdekking aanwezig tot en met 13 mei. Op de 14^e werd deze vogel 1200 meter westelijker in het oostelijk deel van Oranjezon ontdekt. Daar was hij ook op 15 mei nog present. Daarna was hij voorgoed verdwenen. Het vermoeden van een hybride werd na DNA-analyse (enkele veertjes) bevestigd door Peter de Knijff. De vogel is vrijwel zeker een F1 hybride (de eerste nakomeling) tussen een mannetje Fluiter en een vrouwtje Bergfluiter. Er zijn (inmiddels) nog twee andere gevallen van deze zeldzame hybride in Nederland vastgesteld: in mei-juli 2018 in Noord-Holland en in mei 2021 in Limburg.

Bergfluiter x Fluiter, Breezand, 23 april 2021. Foto: Thomas Luiten.

Hybride Bergfluiter x Fluiter, Breezand, 23 april 2021. Audio-opname: Maarten Sluijter.

5. Griel

Op 29 april zag en fotografeerde John van Lier een Griel langs de Slotdreef, Aagtekerke. Deze vogel was daar al heel vlug weer kwijt, maar werd enkele uren later teruggevonden op een akker langs de Herenweg. Daar liet hij zich tot in de avond op afstand leuk bekijken. Dit was de negende keer dat er een Griel op Walcheren werd gezien.

Griel, Aagtekerke, 29 april 2021. Foto: John van Lier.

Morinelplevier, Aagtekerke, 12 mei 2021. Foto: Corstiaan Beeke.

Fluiter, Oranjezon, 15 mei 2021. Audio-opname: Lenn van de Zande.

6. Orpheusspotvogel

In een tijdsbestek van drie dagen werden de zesde, zevende en achtste Orpheusspotvogel voor Walcheren ontdekt. Ze bleven ook steeds langer aanwezig. Op 13 mei werd door Arjen van Gilst een vogel kort gehoord en gezien in de duinen van Klein Valkenisse. Een dag later ontdekte Lenn van de Zande een Orpheusspotvogel in de bosschages in het zuidelijk deel van het Noordervroon. Op 15 mei vond Lenn opnieuw een Orpheusspotvogel, nu in de Vrouwenpolderse duintjes. Deze vogel bleef zelfs tot en met 2 juni aanwezig. Op 27 mei wist Arjen van Gilst opnieuw de zang van een Orpheusspotvogel in de duinen bij Klein Valkenisse op te nemen. Dit was vrijwel zeker een andere vogel dan die van de 13^e en daarmee de negende voor Walcheren.

Orpheusspotvogel, Vrouwenpolderse duintjes, 24 mei 2021. Foto: Marcel Klootwijk.

Orpheusspotvogel, Vrouwenpolderse duintjes, 15 mei 2021. Audio-opname: Corstiaan Beeke.

Steltkluut, Zandvoortweggebied – Sint Laurens, 15 mei 2021. Foto: Arjen van Gilst.

7. Huisgierzwaluw

Hét ornithologische hoogtepunt van 2021 op Walcheren was de eerste twitchbare Huisgierzwaluw voor Nederland. Rob Sponselee zette een kroon op zijn toch al mooie zelfontdeklijst met dit pareltje. Hij ontdekte de vogel halverwege de ochtend van de 18^e mei, terwijl deze ter hoogte van de K. de Vosweg (Noordervroon, Westkapelle)  actief aan de binnenzijde van de zeedijk aan het foerageren was. De determinatie was vrijwel meteen rond en Rob maakte de eerste foto’s. Die lieten aan duidelijkheid niets te wensen over, waarna Rob andere vogelaars waarschuwde. Tot het begin van de middag liet de Huisgierzwaluw zich prima zien aan een snel groeiende groep vogelaars. Rond 13.00u verdween de vogel uit beeld, om pas aan het begin van de avond te worden teruggevonden, weer ‘gewoon’ boven het Noordervroon. Daarna was het nog lang genoeg licht voor mensen van verderop uit het land om als ze dat wilden zelfs een tweede poging te wagen. Uiteindelijk zagen naar schatting ruim 200 vogelaars deze supersoort. De dagen erna werd de vogel niet meer gezien. Na vogels op Terschelling FR (mei 2001), bij Velsen NH (nov 2006) en op Vlieland FR (okt 2020) was dit het vierde geval van Huisgierzwaluw in Nederland, maar zoals gezegd pas de eerste twitchbare. Bekijk ook even deze beelden voor een heerlijke sfeerimpressie: 18 mei 2021 – Huisgierzwaluw twitchen – Westkapelle, noordervroon – YouTube

Huisgierzwaluw, Westkapelle, 18 mei 2021. Foto: Garry Bakker.

8. Rotszwaluw

Net toen we dachten dat het voorjaar voorbij was, slingerde Arjen van Gilst op 10 juni wat boc-shots (foto’s van het display van een camera) de wereld in, met de vraag wat anderen dachten te zien. Op de foto’s stond een Rotszwaluw. De Rotszwaluw was even daarvoor eerst naar ZO en meteen weer naar NW langs hem heen gevlogen in de duinen van Klein Valkenisse. Zoekacties werden bemoeilijkt door de mist en de vogel werd niet meer teruggevonden. Deze waarneming is inmiddels aanvaard door de CDNA als 10^e geval voor Nederland. Maar liefst vijf van die gevallen waren in Zeeland dit is zelfs het derde geval voor Walcheren, na waarnemingen bij Telpost De Nolle op 31 oktober 2009 en bij Westkapelle op 4 oktober 2010.

Rotszwaluw, duinen Klein Valkenisse, 10 juni 2021. Foto’s: Arjen van Gilst.

Grauwe Franjepoot, Noordervroon – Westkapelle, 23 juni 2021. Fotocompilatie: Corstiaan Beeke.

Steltkluten, Zandvoortweggebied – Sint Laurens, 7 juli 2021. Foto: Piet de Poorter.

9. Flamingo’s

Een groep van negen Europese Flamingo’s was in de vroege ochtend van 30 juli enkele uren aanwezig in het Noordervroon (Sander Louwerse e.a.). Deze vogels waren sinds 18 juli al gezien op Tholen, Schouwen-Duiveland en de Hooge Platen en landden 40 minuten nadat ze waren opgevlogen bij Westkapelle in de Prunje. De groep bestond uit 4 3kj vogels en 5 2kj vogels, allemaal ongeringd. Alle Flamingo’s die in 2018 en 2019 in het Zwillbrocker Venn, Duitsland, geboren werden, zijn daar ook van een ring voorzien. Hierdoor kan met zekerheid gesteld worden dat de ‘Zeeuwse’ groep geen Duitse, maar vrijwel zeker een Zuid-Europese afkomst had. De laatste waarneming van een Europese Flamingo op Walcheren was in februari 1996.

Flamingo’s, Noordervroon – Westkapelle, 30 juli 2021. Foto: Rob Sponselee.

Zwarte Ooievaar, Zandvoortweggebied – Buttinge, 11 augustus 2021. Foto: Gerda Vermeer.

10. Sterns en Vorkstaartmeeuwen

Half augustus en een stevige WZW6 tot NW6, dan heb je wel kans op leuke trek van sterns langs de kust. Niemand van de tellers die die ochtend aanwezig waren bij Westkapelle had echter verwacht dat het zo ongelooflijk los zou gaan… Aanvankelijk was in de ochtend was al duidelijk dat de sterns ‘goed vlogen’. Het meest in het oog springend waren ’s morgen echter de Vorkstaartmeeuwen. Tussen 9.00u en 12.00u passeerden maar liefst vier adulte vogels in zomerkleed. Dat was nog nooit eerder in Nederland gebeurd! Aan het einde van de ochtend kwam het telpostrecord van Dwergstern (en in iets mindere mate Grote Stern) serieus in beeld. Het zwaartepunt qua sterns lag echter ’s middags, toen er een eindeloze stroom met Visdieven en Zwarte Sterns langs vloog. Uiteindelijk konden er die dag vijf spectaculaire telpostrecords worden bijgeschreven. Met nog eens drie (adult zomerkleed) Vorkstaartmeeuwen stokte de teller voor die soort op zeven! Daarnaast noteerden we 5558 Grote Sterns (het oude telpostrecord was 3356), 772 Dwergsterns (was 454), 21323 Visdieven (was 9157) en 3925 Zwarte Sterns (was 1182). De gehele telling is hier te zien.

Vorkstaartmeeuw, Westkapelle, 16 augustus 2021. Foto: Corstiaan Beeke.

Grauwe Klauwier, natuurpark Nolle Westduin – Vlissingen, 2 september 2021. Foto: Jan Minderhoud.

11. Zwarte Ibis

Marten Peene ontdekte in de avond van 22 september een Zwarte Ibis in het Noordervroon. De vogel bleek het daar prima naar z’n zin te hebben en bleef in elk geval tot en met 19 december aanwezig. Op 9 oktober 2004 vloog de eerste ‘aanvaardbare’ Zwarte Ibis voor Walcheren langs De Nolle. Daarna volgden vanaf 2010 nog eens negen waarnemingen van in totaal 13 vogels. Vier van die negen gevallen kwamen ook uit het Noordervroon. Deze reeks waarnemingen past goed in het landelijke beeld: de soort rukt steeds meer op in noordelijke richting. Het is wachten op de eerste serieuze groep Zwarte Ibissen op Walcheren.

Zwarte Ibis, Noordervroon – Westkapelle, 2 december 2021. Foto: Maarten Sluijter.

12. Alpengierzwaluw

Met Z3 op zoek naar een verdwaalde zeevogel bij Westkapelle en dan ver op zee een Alpengierzwaluw zien langs vliegen. Het overkwam Pim Wolf op 28 september. De vogel was ruim drie minuten in beeld, waardoor ook vaste vogeltoeristen Guus van Duin, Kees Renes en Rina Huisman konden meegenieten. Indien aanvaard betreft dit alweer de zevende Alpengierzwaluw voor Walcheren.

Koereiger, Oude Veerseweggebied – Middelburg, 3 oktober 2021. Foto: Marcel Klootwijk.

Vaal Stormvogeltje, Westkapelle, 29 september 2021. Foto: Thomas Luiten.

Vorkstaartmeeuw, Westkapelle, 1 oktober 2021. Foto: Corstiaan Beeke.

Noordse Pijlstormvogel, Westkapelle, 6 oktober 2021. Foto: Kris De Rouck.

13. Siberische Tjiftjaffen

Tot dit jaar was er slechts een handjevol Siberische Tjiftjaffen op Walcheren goed gedocumenteerd. De combinatie van een influx van die soort, een paar scherpe oren en het gegeven dat camera en geluidsopnameapparatuur tot de standaarduitrusting van veel vogelaars behoort, leverde tussen 9 oktober en 12 december maar liefst twaalf nieuwe gevallen (met deugdelijke documentatie) op. De Siberische Tjiftjaffen doken allemaal ‘aan de kust’ op: Breezand (een), Oranjezon (twee), Westkapelle (vijf), Dishoek  (drie) en Rammekens (een). Mayro Pattikawa en Lenn van de Zande waren samen verantwoordelijk voor tien van de twaalf ontdekkingen. De andere twee werden ontdekt door Han Reijnhoudt en Jaco Walhout.

Siberische Tjiftjaf, Westkapelle, 15 oktober 2021. Foto: Toy Janssen.

Sperwergrasmus, Westkapelle, 8 oktober 2021. Foto: Jan Minderhoud.

14. Kleine Vliegenvangers

Op 10 oktober werd door Anita van Sighem een Kleine Vliegenvanger gefotografeerd in de oude ijsbaan van Westkapelle (Noordervroon-zuid). De vogel bleef vaak op afstand en was meestal lastig te vinden. Hij foerageerde in de rietkraag en op de paaltjes daar net achter en bleef tot en met de 13^e aanwezig. Op diezelfde 13^e oktober ontdekte Alwin Borhem een tweede Kleine Vliegenvanger op de begraafplaats van Westkapelle. Deze vogel liet zich af en toe prachtig zien en soms ook horen. Kleine Vliegenvangers worden niet elk jaar gezien op Walcheren (sinds 2000 nu twaalf gevallen, waarvan negen op Westkapelle).

Kleine Vliegenvanger, Westkapelle, 15 oktober 2021. Foto: Paul van Tuil.

Bladkoning, Westkapelle, 17 oktober 2021. Foto: Mayro Pattikawa.

15. Alken

Vanaf 14 oktober werden ongebruikelijk hoge aantallen Alken gezien voor de Zeeuwse kust. Tellingen bij ’t Kiekuus leverde op 14 en 15 oktober leverden respectievelijk 216 Alken in anderhalf uur en 106 Alken in twee uur op, allemaal langs vliegend in zuidwestelijke richting. Vervolgens werden tot het einde van het jaar tientallen Alken gezien voor de Brouwersdam, meer dan 100 ex op de Oosterschelde en ook voor de kust van Walcheren waren ze ‘overal’ te vinden. Zo zwommen er op 29 oktober 85 ex voor de zeedijk van Westkapelle en op 29 december 25 ex voor de Boulevard van Vlissingen. Daarnaast werden er enkele tientallen Alken gezien in de monding van de Westerschelde, tot in de Sloehaven.

Alk, Westkapelle, 29 oktober 2021. Foto: Corstiaan Beeke.

Kleine Alk, Zuiderhoofd – Westkapelle, 22 oktober 2021. Foto: Jaco Walhout.

Rosse Franjepoot, Westkapelle, 23 oktober 2021. Foto: Marten Peene.

Grote Burgemeester, binnenhaven Vlissingen, 23 oktober 2021. Foto: Robert Kraaijeveld.

16. Grijze Wouw

Op 23 okt zag Esther Linnartz in Oranjezon een Grijze Wouw in westelijke richting overvliegen. Alleen de snel gewaarschuwde Marcel Klootwijk kon de vogel nog oppikken. De vogel werd kort biddend gezien, waarna hij een muis ving en daarna verder westelijk uit beeld verdween. Dit was al weer de vierde Grijze Wouw voor Walcheren, allemaal in anderhalf jaar tijd!

Grijze Wouw, Oranjezon, 23 oktober 2021. Foto: Marcel Klootwijk.

17. Raven

Enkele uren na de waarneming van de Grijze Wouw herhaalden Esther Linnartz en Marcel Klootwijk dit kunststukje. Esther zag twee Raven overvliegen en Marcel kon ze ook weer oppikken. Verschil met de wouw was wel dat deze Raven later ook nog door anderen konden worden bijgeschreven op hun Walcherenlijstje. Eerst op 1 november, maar daarna vanaf 23 november op meerdere dagen. De laatste meldingen van Raaf op Walcheren dateren uit de eerste helft van de vorige eeuw.

Raaf, Oranjezon, 1 november 2021. Foto: Lenn van de Zande.

Raaf, Oranjezon, 21 december 202. Audio-opname: Lenn van de Zande.

Sneeuwgors, Westkapelle, 8 november 2021. Foto: Corstiaan Beeke.

Hop (met Rob Sponselee), Dishoek, 12 november 2021. Foto: Corstiaan Beeke.

Kraanvogels, Magic Mortiere – Middelburg, 22 november 2021. Foto: Lenn van de Zande.

18. Pallas’ Boszangers

Toen zeldzaamhedenmagneet Lenn van de Zande een audio-opname aan het maken was van zijn achtste (!) zelf ontdekte Siberische Tjiftjaf van het najaar in de duinstrook bij Dishoek, kreeg hij opeens een Pallas’ Boszanger in beeld. De vogel liet zich daarna ook nog aan enkele andere waarnemers zien. Dit was de eerste decemberwaarneming van een Pallas’ Boszanger op Walcheren en het leek erop dat dit de enige van het jaar zou zijn. Tot 29 december, want toen vond alweer Lenn nog een Pallas’ Boszanger, ruim 800 meter zuidelijker dan de vogel van 4 december. In theorie kan dit ook nog dezelfde vogel zijn geweest; we zullen het nooit weten.

Pallas’ Boszanger, Dishoek, 29 december 2021. Foto: Lenn van de Zande.

Pallas’ Boszanger, Dishoek, 29 december 2021. Audio-opname: Lenn van de Zande.

19. Amerikaanse Smient

Op 29 december ontdekte Corstiaan Beeke een fraai mannetje Amerikaanse Smient in het grote plasdrasgedeelte aan de noordzijde van het Zandvoortweggebied. Deze vogel liet zich goed zien en trok die dag behoorlijk wat belangstelling. Dit was de vierde keer dat de een Amerikaanse Smient op Walcheren werd ontdekt. De eerste (in 2011) zat ook in dit gebied en de andere twee zwommen in de Sloehaven (2013 en 2015).

Amerikaanse Smient, Zandvoortweggebied – Grijpskerke, 29 december 2021. Foto: Corstiaan Beeke.

20. Aziatische Goudplevier

Nauwelijks bekomen van de ontdekking van de Amerikaanse Smient (drie kwartier eerder) vond Corstiaan op 29 december ook nog een Aziatische Goudplevier in de plassen langs de Ossenbergweg, Grijpskerke. Deze vogel liet zich kort maar goed zien, net lang genoeg voor een bewijsplaatje. De groep plevieren waarin de vogel zat vloog al snel op. Daarna was de hij onvindbaar. Dit was de achtste Aziatische Goudplevier voor Walcheren, waarvan er zes (!) in de afgelopen tien jaar werden gezien.

En daarmee was 2021 voorbij! Dank gaat uit naar alle vogelaars die op Walcheren hun ogen en oren goed de kost hebben gegeven (ook al diegenen die niet met name genoemd zijn, maar die eveneens hard hun best hebben gedaan), en in het bijzonder aan alle fotografen die hun foto’s ter beschikking stelden voor dit overzicht en ook voor de maandelijkse waarnemingenoverzichten. Op naar een vogelrijk 2022!