Vier bijna vliegklare Bruine Kiekendieven in mijn monitoringsgebied zijn door een stroper overvallen en vermoedelijk met bruut geweld gedood. Al eerder bestond het vermoeden dat Bruine Kiekendieven in delen van de gemeente Veere op Walcheren bewust verstoord worden door de mens. Afgelopen week hebben we het daadwerkelijk kunnen constateren. Treurig, want Bruine Kiekendieven zijn niet alleen fantastische vogels om te zien. Het zijn ook ultieme gewasbeschermers, je zou ze zo kunnen toevoegen als assistent van de WBE – Wild Beheer Eenheid – van de jagers. Ze eten wat er voor handen is en hebben dus een brede voedselkeus. Ze vangen ratten, muizen, konijnen, duiven, jonge eenden, maar kunnen ook een fazant aan. Een volwassen haas is niet aan de orde.

Het verstoorde nest Bruine Kiekendieven, hier nog volledig intact. Foto: Roy Dassen.

De laatste jaren wordt er vaker wintergerst en wintertarwe geteeld. Bruine Kiekendieven kiezen soms deze prachtige wuivende halmen als veilige nestplaats. En zeker als het eerste nest in het riet verstoord is door vos of mens, lijkt zo’n graanvlakte een goede keus. Helaas moet het graan vaak eerder gedorst worden dan dat de jongen uitgevlogen zijn. In Zeeuws Vlaanderen, waar jaarlijks zo’n tien nesten in het graan beschermd worden en landbouwers daar enthousiast aan meewerken, wordt in samenwerking met de Universiteit van Gent onder andere onderzoek naar Bruine Kiekendief als rietbroeder en graanbroeder gedaan. Op Walcheren komt de nestbescherming moeizamer op gang. Daarom waren we ook blij, dat de landbouwer van het perceel gerst wat in mijn gebied lag toestemming gaf om te beschermen. Voor het dorsen zijn de jonge ‘kieken’ van het nest gehaald en naar de ringer gebracht. Gezonde jongen met een volle krop, tussen de 21 en 27 dagen oud. De nestjongenfase is ongeveer 37 dagen. Het nest werd gemarkeerd voor de dorser. Na het dorsen is een soort postzegel van 7 bij 7 meter met gaas afgezet en zijn de kiekendieven weer terug op het nest geplaatst. ’s Avonds werden beide ouders al gezien, maar we zagen mevrouw ‘kiek’ nog niet landen op het nest. Gelukkig gebeurde dat de volgende dagen wel. Goede kans dat ze het zouden redden dus!

Maandag 3 juli werden we gebeld door de landbouwer dat het nest verstoord was, waarschijnlijk door een vos. Ons wantrouwen was echter gewekt, omdat in Zeeuws Vlaanderen al zo’n 50 nesten beschermd zijn geweest en ze nog nooit binnen de afrastering gepredeerd zijn door de vos. Bij aankomst vonden we vier dode kiekendieven op het nest, één jong had het overleefd. De BOA werd gebeld en de dode bijna vliegklare jongen worden meegenomen voor onderzoek. De volgende dag zagen we het ene jong op de akker zitten: uitgevlogen, gelukkig!

Dit jong mocht de volgende dag uitvliegen en een faire kans krijgen! (foto Jan Verjaal)

De landbouwer is er ook. “Wie doet nou zo iets?”, vraagt hij zich af. Het antwoord blijf ik schuldig, maar het houdt me wel bezig. Een mens? Een stroper? Een roofvogelhater? Iemand die niet beseft dat ook roofvogels tot de natuur en de schepping behoren. De natuur zit niet zo eenduidig in elkaar als wij mensen soms uit hebzucht willen denken. Het zou goed zijn als wij mensen meer wikken voor we beschikken.

Vandaag heb ik mijn nestkaart afgesloten. Broedsucces: succesvol met een enorme rouwrand, 1 jong uitgevlogen op de controledag, 4 jongen dood door bruut geweld. Ik wil iedereen bedanken die mij geholpen heeft bij de bescherming van dit nest en ik hoop dat wij met z’n allen op Walcheren trots mogen zijn op wat de natuur ons biedt.

Barbara Voogt, VWG Walcheren, 6 juli 2017

Een oproep: Waarnemingen van uitgevlogen juveniele Bruine Kiekendieven op Walcheren graag melden op https://waarneming.nl/